ศูนย์วัฒนธรรมก่อตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ.2537 แต่เดิมเป็น ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม เพื่อทำหน้าที่สนับสนุนภารกิจหลักของมหาวิทยาลัย คือ การทำนุบำรุงส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมของชาติ ส่งเสริมการศึกษา งานวิจัย และฟื้นฟูภูมิปัญญาท้องถิ่น มุ่งเน้นให้นักศึกษาได้ตระหนักในคุณค่าของศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยในระยะแรกแบ่งโครงสร้างออกเป็น 2 แผนก ได้แก่ แผนกส่งเสริมและเผยแพร่ และแผนกพิพิธภัณฑ์

พ.ศ. 2540 มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ ได้มีนโยบายปรับเปลี่ยนโครงสร้างตามแผนพัฒนามหาวิทยาลัยโดยจัดแบ่งงานเป็น 4 แผนก ได้แก่ แผนกวัฒนธรรมศึกษา แผนกพิพิธภัณฑ์ แผนกหอจดหมายเหตุ และสำนักงานเลขานุการ

พ.ศ. 2545 สภามหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติได้มีมติอนุมัติปรับโครงสร้างหน่วยงานระดับกอง/ ศูนย์/ สำนัก/ สถาบัน ดังนี้

1. รวมงานสำนักงานเลขานุการ และงานแผนกวัฒนธรรมศึกษา ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม เป็น “ฝ่ายศิลปวัฒนธรรม” อยู่ภายใต้การกำกับของรองอธิการบดีฝ่ายพัฒนานักศึกษา

2. เปลี่ยนชื่อแผนกพิพิธภัณฑ์ และแผนกหอจดหมายเหตุ ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม เป็น “พิพิธภัณฑ์” และ “หอจดหมายเหตุ” อยู่ภายใต้การกำกับของอธิการบดี และนโยบายของสภามหาวิทยาลัย

3. ยุบศูนย์ศิลปวัฒนธรรม และหน่วยงานในสังกัดทั้งหมด

พ.ศ. 2551 สภามหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ ได้มีการปรับปรุงแผนภูมิโครงสร้างฝ่ายศิลปวัฒนธรรม เพื่อความเหมาะสมและสอดคล้องกับภาระงานในปัจจุบัน จึงให้โอนงานพิพิธภัณฑ์ไปเป็นส่วนหนึ่งของฝ่ายศิลปวัฒนธรรมโดยได้มีการจัดโครงสร้างภายในให้เอื้อต่อการบริหารงาน ภายใต้การกำกับดูแลของผู้ช่วยอธิการบดี (ผู้ช่วยศาสตราจารย์นิก สุนทรธัย) ดังนี้

1. งานธุรการ ทำงานด้านธุรการและประสานงานระหว่างหน่วยงานภายในและภายนอก

2. งานส่งเสริมและเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรม จัดกิจกรรมศิลปวัฒนธรรมให้แก่นักศึกษา ส่งเสริมเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมรวมทั้งการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม ประเพณีต่างๆ

3. งานพิพิธภัณฑ์ เพื่อเป็นการจัดการแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมไทย-จีน ให้บริการการศึกษาด้านศิลปวัฒนธรรมไทย-จีน ภูมิปัญญาท้องถิ่น ประวัติพัฒนาการของมหาวิทยาลัยและมูลนิธิป่อเต็กตึ๊งแก่ชุมชนและสังคม รวมทั้งผลิตผลงานทางวิชาการและจัดกิจกรรมเผยแพร่ในฐานะแหล่งเรียนรู้ของสังคม

พ.ศ.2553 ได้มีคำสั่งสภามหาวิทยาลัยเรื่องปรับปรุงโครงสร้างจากฝ่ายศิลปวัฒนธรรมเป็นศูนย์วัฒนธรรม โดยจัดแบ่งงานของศูนย์วัฒนธรรมเป็น 4 แผนก ได้แก่ สำนักงานเลขานุการ แผนกวัฒนธรรมศึกษา แผนกส่งเสริมและเผยแพร่ และแผนกพิพิธภัณฑ์

ศูนย์วัฒนธรรมมุ่งมั่นสู่ความเป็นเลิศด้านการทำนุบำรุงและส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม ไทย-จีน ทั้งในระดับชาติ และระดับนานาชาติ

1. ทำนุบำรุง อนุรักษ์ เผยแพร่และพัฒนาศิลปวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อเป็นการปลูกฝังและดำรงไว้ซึ่งเอกลักษณ์และคุณค่าของวัฒนธรรมไทย อันเป็นสมบัติของท้องถิ่นและประเทศชาติอย่างยั่งยืน

2. สร้างเสริมคุณลักษณะบัณฑิตให้ถึงพร้อมด้วยคุณธรรม 6 ประการ(ขยัน อดทน ประหยัด เมตตา ซื่อสัตย์ กตัญญู) และดำเนินชีวิตด้วยความพอเพียง

3. รวบรวม วัตถุ องค์ความรู้ ข้อมูล จากอดีตสู่ปัจจุบันอันนำมาซึ่งอัตลักษณ์หัวเฉียว เพื่อเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ด้านศิลปวัฒนธรรมไทย-จีน

4. ให้บริการวิชาการด้านศิลปวัฒนธรรมที่ตอบสนองความต้องการของชุมชนและสังคม

5. สร้างเครือข่ายความร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ ทั้งระดับท้องถิ่น ระดับชาติ ระดับนานาชาติ และระดับประชาคมอาเซียน ผ่านการแลกเปลี่ยนทางศิลปวัฒนธรรม

6. พัฒนาระบบการบริหารจัดการที่มุ่งเน้นหลักธรรมาภิบาล (Good Governance)

1. เพื่อส่งเสริมกิจกรรมโครงการศิลปวัฒนธรรมแก่บุคลากร นักศึกษาและชุมชนท้องถิ่น

2. เพื่อรวบรวมองค์ความรู้ด้านศิลปวัฒนธรรมไทย-จีน

3. เพื่อให้บริการวิชาการด้านศิลปวัฒนธรรมไทย-จีนแก่ชุมชนท้องถิ่น

4. เพื่อสร้างความร่วมมือกับเครือข่ายองค์กรด้านศิลปวัฒนธรรมภาครัฐและเอกชน ทั้งในประเทศและต่างประเทศ

5. เพื่อพัฒนาบุคลากรในการเตรียมพร้อมเข้าสู่ประชาคมอาเซียน

6. เพื่อปรับปรุงและพัฒนาระบบการบริหารจัดการศูนย์วัฒนธรรมด้วยหลักธรรมาภิบาล